Opgaven, aanpak en uitgangspunten

Den Haag loopt bij het aanpakken van die opgaven op tegen grenzen. Grenzen aan de fysieke ruimte, de stikstofuitstoot, krapte op de arbeidsmarkt en de beschikbaarheid van middelen. Financieel moet Den Haag al jaren de eindjes aan elkaar knopen als het gaat om structureel beschikbare middelen. Een reden hiervan is dat het Rijk gemeenten wel extra taken heeft gegeven, zoals voor bijstand en jeugdzorg, maar niet voldoende geld om die uit te voeren. Dat leidt tot tekorten die de komende jaren verder oplopen. Tot nu toe ving Den Haag deze vaak op met incidenteel geld, bijvoorbeeld uit reserves of de verkoop van de Eneco-aandelen. Ook werden nieuwe taken tijdelijk gefinancierd door het Rijk, zoals de aanpak van ondermijning en verkeersveiligheid. Maar het einde van onze reserves is bereikt. Bovendien is er op veel punten sprake van achterstallig onderhoud en acute knelpunten in de gemeentelijke diensten die financieel moeten worden opgelost. Dit is bijvoorbeeld het geval met ICT, publieke ruimte, maatschappelijk vastgoed en voorzieningen. Door een herverdeling van het gemeentefonds die voor Den Haag negatief uitvalt en de toepassing van de zogenaamde opschalingskorting, ontstaat er vanaf 2026 een gapend gat in de begroting.

Het roer moet dan ook om, zeker gezien de opgaven en onze ambities. We willen ons echter niet neerleggen bij ontoereikende Rijksmiddelen. Samen met andere (grote) gemeenten en in VNGverband blijven we ons daartegen verzetten. Tegelijkertijd moeten en willen we wel een begroting opstellen die structureel en reëel in evenwicht is. Dit is nodig, omdat we moeten zorgen dat we de stad schoon, heel en veilig kunnen blijven houden. En dat we de mensen die dat nodig hebben ondersteuning kunnen blijven bieden. Om dat te kunnen doen moeten we onvermijdelijke keuzes maken, waaronder besparingen en lastenverhoging. We moeten er ook op blijven letten dat elke uitgegeven euro maximaal effect heeft. Daarnaast willen we zorgen dat de financiële huishouding van Den Haag op lange termijn financieel robuust wordt èn blijft. Daarvoor stellen we een set van financiële spelregels en begrotingsafspraken vast.