Een verantwoorde ontwikkeling van de stad

Werken, ondernemen, nieuwe bedrijven opstarten. Den Haag is een stad die kansen biedt, die energie geeft. De ondernemers in het midden- en kleinbedrijf (MKB), zoals in de horeca en maakindustrie, zijn belangrijk voor onze stad. Zij zorgen voor de werkgelegenheid, een sterke lokale economie, innoverende producten en dragen bij aan een aantrekkelijke stad. Wij willen deze ondernemers goed faciliteren. Naast het MKB zijn grote bedrijven, de overheidssector, en de vele niet-gouvernementele organisaties en internationale organisaties belangrijk voor de Haagse werkgelegenheid. Den Haag, internationale stad van Vrede en Recht, is een sterk merk voor onze stad en stedelijke economie.

De Economische Visie +2030 schetst een helder toekomstig economisch profiel. We willen brede economische bloei. Dat betekent dat iedereen kan meedoen en dat investeringen in de economie terugvloeien naar de kansen in de stad. We maken een economische uitvoeringsagenda voor de komende vier jaar waarbij we inzetten op de grootste uitdagingen voor de komende periode. We investeren in de uitvoering van de agenda € 4,8 miljoen incidenteel en € 3,8 miljoen per jaar bovenop de reeds beschikbare middelen. We hebben hierbij oog voor de gevolgen van de coronacrisis voor het MKB. De economie moet kunnen inspelen op opgaven als digitalisering, inflatie, vergrijzing, technologische vernieuwing en de zorg om het klimaat. Voor de komende jaren zien we dat het economisch beleid op een aantal terreinen extra aandacht behoeft.

Ten eerste de arbeidsmarkt. De krapte op de arbeidsmarkt vertraagt de economische groei en het gebrek aan personeel is een van de grootste zorgpunten van het MKB. Tegelijkertijd is er nog onbenut arbeidspotentieel en sluiten vraag en aanbod op de arbeidsmarkt niet altijd goed op elkaar aan. Een ander knelpunt is de beperkte beschikbaarheid aan betaalbare bedrijfsruimte in de wijken en bedrijventerreinen, die vaak verouderd zijn. Een laatste zorgpunt is de grote en groeiende groep financieel kwetsbare ZZP’ers.

Ook kent de economie veel kracht. Zo heeft de stad steeds meer startende bedrijven die weten te groeien, vindt er veel innovatie plaats en is er een breed toeristisch en cultureel aanbod voor bezoekers en bewoners. Gezien deze ontwikkelingen en kansen is onze inzet om:

• de schaarse ruimte voor bedrijvigheid zo goed mogelijk te benutten en extra ruimte aan te wenden, ook in afstemming met de regio;
• de mismatch op de arbeidsmarkt aan te pakken samen met het onderwijs en het bedrijfsleven;
• impulsen te blijven geven aan innovatieve bedrijven op het terrein van zorg en duurzaamheid, aan starters én aan bedrijven die aan de opvolgende groeifase toe zijn;
• te werken aan de circulaire economie en aan bedrijven en instellingen die werkzaam zijn op het terrein van vrede, recht en veiligheid;
• de gemeentebrede dienstverlening aan het MKB fors te verbeteren;
• ons aantrekkelijk woon, leef- en vestigingsklimaat te behouden.

Hiervoor gaan we het volgende doen:

• De matige waardering van de gemeentelijke dienstverlening aan het MKB betekent werk aan de winkel. Onze dienstverlening aan ondernemers heeft in coronatijd een impuls gekregen, onder meer via het Ondernemersportaal waar het Haagse MKB met al z’n vragen terecht kan. Dit krijgt een krachtig vervolg in nauwe samenspraak met vertegenwoordigers van het MKB en met als doel informatie beter te ontsluiten en (vergunning)processen gemeentebreed logischer en sneller in te richten;
• We besteden extra aandacht aan het binnenhalen en begeleiden van startende bedrijven die innoveren op onder andere zorg en duurzaamheid. We denken hierbij aan bedrijven die oplossingen bedenken voor het betaalbaar houden van de zorg, het hergebruik van restmaterialen, het opwekken van schone energie, (schone) stadsdistributie en de ‘wind op zee’-campus op Scheveningen. Circulaire economie krijgt een belangrijke positie in het economisch beleid;
• Den Haag houdt het profiel van een stad waar wordt gewerkt aan een veiliger en rechtvaardiger wereld. We halen grote bedrijven en instellingen die bij dit profiel passen naar de stad. We reserveren eenmalig € 1,5 miljoen voor ons wervingsfonds. En we zijn zuinig op onze tweede positie als meest aantrekkelijke stad voor startups en op ons cluster cybersecurity. Het beveiligen van data en systemen is immers een wereldwijd vraagstuk en past uitstekend in ons internationale profiel;
• Versterking van de maaksector biedt kansen aan ondernemers en praktisch opgeleiden. Daarom blijft de gemeente de maakindustrie faciliteren en ontwikkelen;
• We handhaven de bedrijfscontactfunctionarissen zodat (MKB-) ondernemers in wijken een direct en persoonlijk aanspreekpunt hebben waar ze terecht kunnen voor hun vragen;
• We maken een uitvoeringsprogramma bedrijfsruimte waarbij het convenant met de Stichting Bedrijventerreinen Haaglanden wordt betrokken. Het doel is om in samenspraak met corporaties, bedrijven en anderen betrokkenen (betaalbare) ruimte te maken voor (nieuwe) bedrijven of voor andere al dan niet tijdelijke bestemmingen;
• We reserveren in de gebiedsontwikkelingen, ook in het CID, voldoende ruimte voor kantoren en bedrijven. We monitoren nauwlettend of er eventuele post-coronaeffecten zijn rond de toekomstige vraag naar kantoorruimte;
• Om winkelstraten ook op langere termijn aantrekkelijk, relevant en vitaal te houden, stimuleren we de transformatie van (leegstaande etages boven) winkels naar wonen, clustering van winkels, ontmoeten, cultuur of andere functies die zorgen voor levendigheid;
• Toerisme, evenementen en congressen zijn belangrijk voor Den Haag, maar kunnen tegelijkertijd de leefbaarheid onder druk zetten. We willen de balans voortdurend blijven bewaken. We zetten daarom in op een betere spreiding van toerisme door het jaar en door de stad heen. We benutten hierbij onze bestaande trekpleisterlocaties, zoals de winkelgebieden in de wijken, Scheveningen, Kijkduin, de Haagse Markt en attracties aan de rand van de stad. En we willen ons nachtleven stimuleren;
• We geven de familiebadplaats Kijkduin een impuls door een eenmalige investering van € 0,4 miljoen in (jaarrond) evenementen;
• We stimuleren evenementen en culturele programmering in onze stad. 2023 zal in het teken staan van het 125ste geboortejaar van Escher via programmering en citydressing, zoals ook tijdens het Mondriaanjaar;
• We ontwikkelen, samen met ondernemers, bewoners, bezoekers en verenigingen, een strandvisie. We bezien daarbij of, en zo ja, hoe permanente bebouwing op het strand bijdraagt aan een verduurzaming van de bedrijfsvoering. De effecten voor (het herstel van) de duinen worden daarin meegenomen. Tevens maken we daarin afspraken voor de langere termijn over of, en waar, een beperkte uitbreiding van het aantal strandtenten dat jaarrond exploiteert gewenst is;
• De compensatieregeling Onroerendezaakbelasting (OZB) voor startende ondernemers wordt afgeschaft. In de praktijk maken slechts weinig ondernemers gebruik van deze regeling. De vrijvallende middelen zetten we in voor verbetering bezetting van het Ondernemersportaal en het versoepelen van processen van vergunningaanvragen;
• We zetten in op regionaal aanbesteden en passen ons inkoopbeleid hierop aan;
• We stellen nieuw reclamebeleid op waarbij we vooruitlopen op het landelijk verbod op gokreclame en werken uit hoe een verbod op fossiele reclame er uit kan zien.

Internationaal

Den Haag is de internationale stad van Vrede en Recht. Den Haag vormt het podium van internationale rechtspraak en arbitrage, is een zogeheten Sheltercity, waar mensenrechtenactivisten een veilige haven vinden, de thuisstad van vele internationale maatschappelijke organisaties en de stad waar jaarlijks de veteranen worden geëerd. De stad biedt een veilige omgeving waarin de dialoog over de vraagstukken van vrede en recht wordt gevoerd. Wij zijn hier trots op en dragen dat uit.

• We willen dat de debatfunctie in de stad wordt versterkt en geven daarom ruimte aan het initiatief Spreek van de verenigde vrede- en rechtorganisaties, aan de Humanity Hub en de culturele sector; we vinden het belangrijk dat de verhalen van mensen die zijn gevlucht voor oorlog en conflictsituaties worden gedeeld om van te leren;
• Den Haag is lid van diverse internationale netwerken, waaronder het 100 Resilient Cities Network, het Strong Cities Network, het Eurocities netwerk en is aangesloten op netwerken waarin de VN-doelen voor duurzame ontwikkeling leidend zijn. Den Haag heeft zich als Global Goals-gemeente verbonden aan deze doelen. Wij willen de duurzame ontwikkelingsdoelen gebruiken om de samenhang tussen beleid te vergroten en de doelen van beleid scherper te maken. We monitoren de voortgang met gebruikmaking van de methode van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). De kennis uit deze netwerken wordt de komende jaren ingezet voor de eigen bewoners;
• Expat of arbeidsmigrant, aan iedereen die zich vestigt in Den Haag bieden wij dienstverlening die Den Haag kenmerkt, onder andere via het The Hague International Center;
• We willen huisvesting voor internationale organisaties blijven faciliteren, waarbij een veilige werkomgeving voor vele van deze organisaties een voorwaarde is. De Internationale Zone dient daarbij als voornaamste zoekgebied. Ook de voorgenomen aanpak van het Telders-tracé kan extra ruimte bieden;
• Waar de internationale organisaties vroeger één keer per jaar hun deuren openden voor de inwoners van Den Haag, zouden we graag willen dat ze dat vaker doen. En wij willen dat internationale organisaties hun kennis en ervaring op het gebied van mondiale vraagstukken rond vrede, recht en veiligheid vaker inzetten voor lokale maatschappelijke uitdagingen van onze eigen inwoners.

Werk

Ook in Den Haag is er een groot tekort aan personeel in vrijwel alle sectoren. Ons doel is om bedrijven en organisaties zo veel mogelijk te helpen om deze tekorten op te vullen. Ons tweede doel is om zoveel mogelijk mensen aan het werk te krijgen, waarbij we erkennen dat dit voor het een deel van de groep niet lukt. Het derde doel is om nieuwe instroom in de bijstand te voorkomen. We willen kansen op duurzame arbeidsdeelname bieden en verwachten dat de geboden kansen ook actief en slagvaardig wordt opgepakt. De vaardigheden van onze beroepsbevolking moeten beter aansluiten op de arbeidsmarkt en andersom.

• We gaan de samenwerking in de regio tussen scholen en bedrijfsleven intensiveren. Als gemeente pakken we de regie om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar te laten aansluiten. Daartoe sluiten wij samen met de onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven werkakkoorden, stimuleren actieve werving en baangaranties en betrekken wij ondernemers bij de werving van opleidingen. We zoeken hiervoor ook samenwerking met uitzendbureaus;
• We stimuleren het ‘leven lang leren’. Dat wil zeggen dat werknemers zich gedurende hun werkzame leven blijven ontwikkelen en zich eventueel omscholen. Hiervoor is het scholingsfonds van het Rijk beschikbaar. Wij zorgen ervoor dat dit fonds ook zo veel en goed mogelijk gebruikt wordt. Ook maken we met werkgevers en onderwijsinstellingen afspraken over werk op maat, aanpassingen van het onderwijsaanbod en baangaranties;
• Met Den Haag als kennisstad zetten we in op het verbinden van wetenschap en technologie. Zowel met universiteiten als met het MBO-praktijkonderwijs. Den Haag Kennisstad gaat immers over al die (vak)specialisten die we de komende jaren nodig. Daarmee worden kennis, kunde en vaardigheden verbonden;
• We willen samen met de ROC’s meer vakmensen opleiden in de stad. Om- en bijscholing horen hierbij, met name ook van niet uitkeringsgerechtigden en mensen op zoek naar een andere uitdaging, bijvoorbeeld omdat het werk te zwaar wordt;
• Beheersing van de taal is een belangrijke voorwaarde om goed te kunnen functioneren in een baan. Als gemeente stimuleren we het taalonderwijs voor werkzoekenden die de taal niet goed beheersen;
• Aan mensen die aan het werk willen maar voor wie de stap naar regulier werk te groot is, bieden we ondersteuning die hiervoor nodig is. Boven op de reguliere uitstroomdoelstelling helpen we 1.600 personen extra aan werk met behulp van Stip-banen en de uitbreiding van de mogelijkheden voor loonkostensubsidie. Dit is bovenop de reguliere 1.500 personen die nu al jaarlijks met loonkostensubsidie aan het werk zijn. Zo willen we meer mensen een kans geven op werk of een waardevolle bijdrage aan de stad en zijn we het toekomstige tekort voor op de middelen die we voor de bijstand krijgen. We investeren de komende jaren hiervoor in totaal € 30 miljoen;
• De gemeente heeft een loon van minstens € 14 per uur voor gemeenteambtenaren ingevoerd per 2021. We komen met een plan of we dit als voorwaarde kunnen hanteren bij verbonden partijen en bij de aanbesteding van diensten. We bekijken samen met het Haagse MKB of hier een ‘ingroeipad’ voor nodig is;
• We hebben aandacht voor de groep niet-uitkeringsgerechtigden en de zelfstandige positie van vrouwen. We versterken de participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt. Dat doen we samen met organisaties die werken aan emancipatie en educatie. Daarnaast onderzoeken we samen met werkgevers en vrouwenorganisaties hoe we belemmeringen kunnen wegnemen met als doel om de arbeidsparticipatie en de financiële zelfredzaamheid van vrouwen te vergroten;
• Samen met (sociale) ondernemers gaan we kwetsbare werkzoekenden aan een opleidingsplek helpen als springplank naar een betaalde baan;
• De gemeente is zelf ook sociaal werkgever en stelt de benodigde financiering beschikbaar om de werkgelegenheid voor mensen met een arbeidsbeperking (banenafspraak) te behouden.